Talent to wysoki poziom zdolności, które przejawiają się w ponadprzeciętnej łatwości nabywania wiedzy lub sprawności w jakiejś dziedzinie. Niektóre talenty mogą być związane z cechami osobowości, które umożliwiają ich rozwijanie, np. samodyscyplina, wytrwałość.
Zdolności to różnice indywidualne (np. osobowość, temperament, inteligencja), które sprawiają, że mimo podobnych warunków (np. przygotowanie, motywacja) ludzie osiągają różne wyniki w uczeniu się i działaniu. Zdolności możemy traktować jako nasze wewnętrzne zasoby, dzięki którym pewne zadania wykonujemy bardziej lub mniej efektywnie. Odnoszą się one do naszego indywidualnego potencjału, możliwości i szans.
Uzdolnienia to szczególny zestaw właściwości fizycznych, zdolności specjalnych oraz cech osobowości, który sprzyja osiąganiu sukcesów w danej dziedzinie aktywności, np. matematyce, plastyce czy sporcie. Różnią się one od zdolności tym, że nie tylko wskazują na nasze możliwości lub potencjał, ale widoczne są w rzeczywistych osiągnięciach, które ujawniają się w codziennym życiu człowieka. Zarówno uzdolnienia jak i zdolności stanowią bazę, na której nadbudowują się talenty.
Umiejętności polegają na skutecznym wykonywaniu zadań oraz rozwiązywaniu problemów charakterystycznych dla danej dyscypliny lub zawodu. Wykorzystywane są zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym, np. dobra organizacja pracy.
Umiejętności twarde to takie, które nabywamy w trakcie nauki np. w szkole lub na kursie języka obcego. Można się ich stosunkowo szybko nauczyć lub je rozwinąć. Ich posiadanie potwierdzają np. certyfikaty. Są one podawane w ofercie pracy np. wymagana znajomość języka angielskiego na poziomie C1, znajomość określonego języka programowania lub praktyczna umiejętność tworzenia projektów graficznych.
Umiejętności miękkie są związane z szeroko pojętymi zdolnościami społecznymi. Trudno je zweryfikować, gdyż są oceniane subiektywnie. Są one uniwersalne, tzn. przydadzą się na wielu stanowiskach, natomiast proces ich rozwijania jest czasochłonny i trudny. Potencjalne umiejętności miękkie, które mogą okazać się priorytetowe w rekrutacji to umiejętności komunikacyjne, pewność siebie i asertywność.
Kompetencje i umiejętności w języku potocznym stosowane są zamiennie. Czy słusznie? Czytając ten artykuł zapewne już wiesz, że nie. Są to odrębne terminy, a stosowanie ich jako synonimów może doprowadzić do nieporozumień. Chcesz nauczyć się rozróżniać te dwa
terminy? Zerknij na poniższą grafikę, która Ci to ułatwi.
Na kompetencje składają się Twoja wiedza, umiejętności i postawa.
Oznacza to, że w dużej mierze jakość kompetencji zależy od Twoich
chęci rozwoju.
Kompetencje kluczowe:
- komunikacja w języku ojczystym;
- komunikacja w językach obcych;
- technologie informacyjne i komunikacyjne;
- przedsiębiorczość;
- kompetencje interpersonalne i obywatelskie;
- umiejętność uczenia się;
- kultura ogólna.
Predyspozycje kształtują się na bazie naszych cech osobowości, wpływ na nie wywiera również środowisko, w którym dorastamy.
Predyspozycje powodują, że ktoś szczególnie nadaje się do konkretnego zadania. Predyspozycje są kształtowane m.in. przez:
- cechy osobowości
- temperament
- zainteresowania
- wartości
Predyspozycje dzielimy na:
- artystyczne (na przykład: bogata wyobraźnia, kreatywność)
- badawcze (sceptycyzm, intelektualizm)
- konwencjonalne (rutyna, przestrzeganie reguł)
- przedsiębiorcze (umiejętność perswazji, wysokie ambicje)
- realistyczne (zdolności praktyczne i techniczne)
- społeczne (empatia, opiekuńczość)
Predyspozycje, talenty, kompetencje i umiejętności są bardzo ważne w dzisiejszych czasach. Istotna jest zdolność odróżnienia ich od siebie. Dzięki temu będziemy wiedzieć, co jesteśmy w stanie jeszcze poprawić, a jakich zachowań raczej już nie zmienimy. Pozwoli to także na
uniknięcie marnowania czasu na szkoleniach rozwojowych, które nie są dla nas wartościowe.
Kompetencje i umiejętności jesteśmy w stanie wyćwiczyć, za pomocą treningów i długotrwałych ćwiczeń. Predyspozycje są raczej wrodzone i mamy niewiele możliwości przy ich zmianie. Możemy natomiast je rozwijać np. poprzez wybranie odpowiednio dopasowanego zawodu.
